Yette Rohde

Coconnetjes van Mededogen

Coconnetjes van mededogen: hoe gezamenlijk handelen mensen verbindt

Tijdens de Vredesweek (21–28 september 2025) vond in de Stevenskerk in Nijmegen mijn project Coconnetjes van mededogen plaats. Als beeldend kunstenaar nodigde ik bezoekers uit om cocons van garen te maken, met een krantenfoto in het midden. Terwijl we wikkelden, spraken we – stil of hardop – een wens uit voor de afgebeelde personen: “Moge je veilig zijn. Moge je gezond zijn. Moge je gelukkig zijn.” Geen onderscheid, geen politiek statement; een gewoon gebaar van aandacht voor ieder mens.

Het project begon tijdens een kerkdienst van Stadsklooster Mariken. Zij zoeken bewust de uitwisseling met kunstenaars; daardoor kreeg ik de kans om het project met een gemeenschap te starten; ik begeleidde een metta meditatie terwijl zij krantenfoto’s in hun handen hielden. De hele dienst stond in het teken van mededogen. Dat voelde meteen goed: hier mocht het een praktische, tastbare oefening worden. Vanuit een abstract idee naar tastbaar handelen.

Waarom dit project? Ik voel als mens en als maker al jaren een zekere onmacht over hoe we met elkaar en met de aarde omgaan. De metafoor van de rups hielp me die onmacht te vormen. Een rups vreet kaal, verplaatst zich naar het volgende stuk groen en doet dat weer. Maar een rups kan ook een cocon vormen en transformeren tot vlinder — een wezen dat bijdraagt aan groei en bloei. Dat wens ik de mensheid: de kans zich terug te trekken en te transformeren tot zorgzamer bestaan.

Als kunstenaar wilde ik ieder mens zo’n cocon geven: een kleine ruimte voor transformatie, zonder oordeel. Wat begon als mijn eigen idee, werd al snel een collectieve beweging. Mensen kwamen aan mijn tafel en zetten hun onmacht om in liefdevolle aandacht. Het ritme van het wikkelen werkt meditatief; het vertraagt, brengt focus en een zekere rust. Die fysieke handeling geeft ruimte voor woorden, maar vaak ook voor stilte.

Verbinding in kleine verhalen

Verbinding was het sleutelwoord van die week. Mensen uit alle windrichtingen kwamen samen: kerkgangers, buurtbewoners, toevallige passanten, leden van sangha’s en buitenlandse bezoekers. Hun verhalen, pijn en hoop kwamen bij mij aan tafel terecht — en alles vond zijn plek in de cocons.

Een paar voorbeelden:

Een vrouw vroeg of ik foto’s had van de rellen van die ene zaterdag in Den Haag. Die had ik niet; ze scheurde een rand van de krant, schreef de situatie erop en wikkelde het papier in. Terwijl anderen kwamen kijken zei ze: “Kom erbij zitten, zet je onmacht om in beweging.” Kort daarna deelde een Duitse bezoekster haar zorgen over de impact van de wereldpolitiek op haar dochter. Toen zij was uitgepraat zei de Nederlandse vrouw: “De volgende cocon die ik maak zal voor je dochter zijn.” Zo eenvoudig, zo menselijk en verbindend.

Op mijn tafel lagen instructies in verschillende talen. Toen een Spaanse groep aan kwam schuiven sprak ik een paar woorden Spaans maar goed uit leggen lukte mij niet; gelukkig kon iemand in vanuit het Frans vertalen. Het uitspreken van de intentie raakte hen: woordeloos deed ik voor hoe ze de cocons konden maken, we werkten in stilte en hingen de cocons daarna in de levensboom. Ik kreeg knuffels en kussen; via een vertaalapp vertelden ze wat ze voelden: hun hart was geraakt.

Anja kwam elke dag. Via haar sangha had ze van het project gehoord. De sommige dagen bleef ze uren en maakte liefdevol cocon na cocon, een andere dag kwam ze even kort om een kleine bijdrage te leveren aan de gestaag groeiende boom. Op de laatste dag hielp ze me bij de drukte, legde bezoekers uit hoe ze konden meedoen. Kleine dagelijks hulp die voelde als een warme doorgeeflijn.

Het project verspreidde zich als een positieve olievlek: mensen vertelden erover via sangha’s, vrienden, zwemclubs, kerkgenootschappen en groepsapps en kwamen allen bij mij aan tafel om bij te dragen aan een liefdevolle wereld. Ik werd telkens verrast door hoe mensen de weg naar het project vonden; simpelweg omdat ze zich verbonden willen voelen.

Wat het opleverde en wat er komen mag

De cocons in de Stevenskerk zijn tastbare sporen geworden van aandacht en mededogen — kleine objecten met grote betekenissen. Het doel was niet te polariseren, maar ruimte te maken voor bezinning, ontmoeting en een gezamenlijk ritueel van zorg. Dat is gelukt: er ontstond een gedeelde ruimte voor persoonlijke reflectie én gezamenlijk handelen.

Ik wil dit project graag verder brengen. Het bleek hoe krachtig een eenvoudige handeling kan zijn om mensen tot verbinding te brengen. Als je dit leest en het project spreekt je aan — of je wilt het uitnodigen op een andere plek — neem dan contact met me op. Ik kom graag delen en voortbouwen op wat we samen hebben gemaakt.

Tot aan de kerstvakantie is de boom met haar cocons te zien in het Expertise centrum voor Mindfulness in het RadboudUMC te Nijmegen. Meer informatie en contact: www.yetterohde.nl.

Lees meer >> | 3 keer bekeken

Opening expositie Andersheid

Gisteren opende de expositie Andersheid in de Stevenskerk te Nijmegen.

Thijs Rutten en ik maakten deze expositie ihkv Coming Out Dag en de Roze kerkdienst die op 13 oktober gehouden wordt in de Stevenskerk. Bij deze opening sprak ik de volgende woorden:

In onze infotekst over deze exposite staat God als totaal andere. Toen Thijs dit destijds aanleverde heb ik niet al te veel stil gestaan bij dit stuk tekst. Ik was druk met andere dingen.

Maar daarna begon ik daar wel gedachten over te vormen. Ik ben voor een groot gedeelte gereformeerd opgevoed. God als de totale andere was daar zeer aan de orde. Op school werden er verhalen uit het oude testament vertelt en thuis lazen we in de bijbel. Ik vond God destijds niet zo aardig. Of beter gezegd; ik was bang voor hem.

Lees meer >> | 1085 keer bekeken

Buitenkunst en de creatiespiraal

Deze zomer werkte ik 4 weken bij Buitenkunst.

In de laatste week vroeg coördinator Eefje Bouwkamp de programmamedewerkers zich voor te stellen aan de deelnemers n.a.v. ons eigen werk, ons eigen werkproces.

Deze ‘voorstelrondjes’ veroorzaken altijd veel reuring onder de medewerkers. Binnen een uur moeten zij een format verzinnen waarin zij zich voorstellen, alleen of in een groepje, door middel van een thema dat de coördinator aandraagt. En dat alles mag dan vaak niet langer duren dan een minuut want er zijn gemiddeld 30 medewerkers die zich voorstellen.

Lees meer >> | 931 keer bekeken

Atelier Rohde

Wat leuk dat je een blog van mij wilt lezen!

Kijk eens op de website van  Atelier Rohde

Daar vind je diverse blogs en vlogs over uiteenlopende onderwerpen die te maken hebben met kunst, het maken van kunst en alles wat daar zoal bij komt kijken.

Ook op mijn  Youtube kanaal vind je allerlei interessante filmpjes en vlogs.

Lees meer >> | 1387 keer bekeken

Een hart onder de riem

De menselijke geest zit vol mogelijkheden!  'Illusionist' mixed media op doek, 60x60

Dag lieve mensen,

Het maken van een vlog is een bijzonder en leuk proces. Het nadenken erover wat zal ik gaan zeggen, welke beelden laat ik zien, het bewerken van de film achteraf, knippen en plakken, muziekjes eronder etcetera.

Nu is het zo dat ik op dit moment niet zoveel kan met mijn rechterarm. Een handicap die ik  al 19 jaar heb, voor de meesten niet zichtbaar is, maar wel een steeds grotere impact heeft op mijn leven. Soms heb ik er meer last van dan anders. Helaas heb ik op dit moment veel pijn en kan ik niet zoveel. Dus het maken van een vlog en alles wat daarbij komt kijken is jammer genoeg niet aan de orde.

Dus ik dacht, ik “schrijf” een blog. En dit verschilt eigenlijk niet zoveel met een vlog aangezien ik op dit moment in plaats van tegen een camera tegen mijn computer praat! Want ik gebruik spraakherkenningssoftware  die soms een zéér poëtische invulling geeft van wat ik zeg J Maar wellicht “Schrijf” ik daar een andere keer nog wel eens over.

Maar waarom dan een blog “schrijven” Als je zoveel pijn hebt?

De behoefte om te creëren is in mij bijzonder groot en ik word dan ook zeer verdrietig als ik dat niet kan.  Gelukkig weet ik dat mijn kunstenaarsgeest is als water, meanderend langs obstakels, steeds weer nieuwe oplossingen zoekend voor dat wat er op mijn pad komt. Dat maakt mijn veerkracht zeer groot, zo hoor ik van anderen.

Vandaar dat ik nu ook dit blog schrijf,  tegen jullie praat via mijn computer.  Want ik wil graag creëren! En als ik dan niet zelf kan creëren met potlood op papier, verf op doek, het maken van video’s, dan zoek ik een andere manier.

Want misschien kan ik met dit vlog wel iets creëren via jou. Door jou te inspireren, je aan te zetten tot het maken van kunst, het creëren van iets, het onderzoeken van je creativiteit etcetera.

Ik ben namelijk van mening dat er altijd wel een vorm is om richting te geven, uiting te geven aan creativiteit. Dat er altijd een weg zal zijn ook al je nog zo beperkt, kan je bijzonder weinig, heb je pijn, ben je gehandicapt, of zelfs de overtuiging dat je geen creativiteit in je hebt.

Ik zie dit aan mijn vader. Hij had de ene fysieke tegenslag na de ander, moest het schilderen naar jaren opgeven. Zijn hele atelier ontruimde hij. Al zijn kwasten, penselen, schilderlappen, palletmessen en zelfs zijn doeken kwamen mijn kant op. Ik was blij met alle materialen maar vond het bijzonder pijnlijk om te zien dat hij het schilderen op moest geven. Een half jaar lang zat hij in  een stoel bij het raam, somber, niet wetend wat te doen.

Maar, zoals ze zeggen: bloed kruipt waar het niet  gaan kan. Het creatieve gen in mijn vader liet zich niet onderdrukken! Het moest ergens heen, al die creativiteit hoopte zich op, het moest er uit!

Mijn vader nam een pen ter hand en begon te schrijven. Eerst in biografische vorm over zijn leven van A tot Z. Net als bij het maken van een schilderij maakte hij de eerste schetsen hij zijn leven op papier en ontwikkelde hij zich verder en vanuit daar vond hij  de vorm die hem paste; poëzie.

En van het een kwam het ander. Zijn leven werd omringd met woorden. In alles wat hij beleefde vond hij een gedicht. Of ik kan beter zeggen vind hij gedichten. Want hij is nog lang niet klaar met schrijven. Hij heeft net zijn tweede bundel uitgebracht.

Zowel mijn vader als mijn moeder denken altijd in mogelijkheden. En dat geeft mij vertrouwen in mijn creativiteit. Ik zal altijd een vorm vinden om uiting te geven aan mijn creatiedrang. Dus misschien wil ik met dit  blog mezelf en ook jou een hart onder de ring steken dat er altijd een vorm van creativiteit is die passend is voor jou ook al wordt deze uit noodzaak geboren. En als je deze nog niet gevonden hebt dan vind je deze vast nog wel. Al is het maar in het praten tegen een computer.

Lees meer >> | 2010 keer bekeken

De zoektocht; de queeste - kunstvlog 10

Dag kunstvlogkijker!

In dit vlog vertel ik over een film over Gerhard Richter; Werk ohne autor, de zoektocht van de kunstenaar en vraag ik me af of het hebben van een verhaal nodig is voor een kunstenaar.

Ik hoor graag van je of je de film hebt gezien en welke gedachtes en vragen er zoal bij jou opkwamen.

Lees meer >> | 2093 keer bekeken

Kunstvlog Het proces en de appelboom

Lieve kunstvlogkijkers!

In dit kunstvlog vertel ik over een creatief proces en wat dit te maken heeft met een appelboom…

Ik hoop dat jullie er weer van zullen genieten en er inspiratie uit halen voor je eigen proces en werkvormen. Ik hoor graag wat jullie er van vinden! (klik op de foto en het vlog begint)

Lees meer >> | 2113 keer bekeken

Kunstvlog De tijd zal het leren

Dag lieve Kunstvlogkijkers!

Dank je wel voor jullie reacties, erg leuk om te lezen! Ik hoor graag van jullie wat jullie van dit vlog vinden en of jij de tijd neemt..? hebt…? gebruikt…?

Lees meer >> | 2148 keer bekeken

Kunstvlog Afijken? Vooral doen!

Een kunstvlog over het belang van afkijken!

Want hoe kan het toch dat als we een kraan repareren dat we ‘afkijken’ bij een klusjesman of een tutorial op zoeken op youtube terwijl we bij het maken van kunst denken dat we alles uit ons zelf moeten halen?

Laat je me weten hoe het afkijken bevalt?

Lees meer >> | 1867 keer bekeken

Kunstvlog Nieuwe Ideeën

Dank jullie wel voor alle reacties op mijn vorige vlogs :)  Laat me vooral weer weten wat je van dit nieuwe vlog vind!

Lees meer >> | 2164 keer bekeken